Akciğer kanserinden sonra en tehlikeli kanser tiplerinden biridir.
Önlenebilir Risk Faktörleri
Beslenme
Tütsülenmiş, tütsülenerek saklanan gıdalar
Vitamin A ve C eksikliği, besinlerle yeterince alınamaması
Aşırı tuzlanarak saklanan yada hazırlanan gıdalar
Meslekle ilgili
Plastik
Zift
Radyasyon’a maruz kalma
Alışkanlıklar
Sigara
İnfeksiyon
Helikobakter pilori
Epstein Barr virüsü
Prekanseröz lezyonlar
Adenomatöz polipler
Kronik atrofik gastritis
Displazi
İntestinal metaplazi
Menetrier hastalığı
Diğer Risk Faktörleri
Genetik Faktörler
A kan grubu
Pernisiyöz anemi
Aile hikayesi
HNPCC ve Lynch sendromu
Li-Fraumeni sendromu
Özgeçmiş
Daha önce mide ameliyatı geçirmiş olmak
Patoloji
İntestinal tip
Daha çok uzak doğu, Japonya bölgesinde görülür. Daha iyi diferansiyedir. (çıktığı hücre tipine daha çok benzer, daha selim karakterlidir) Distal (mide çıkış kısmını) mideyi sıklıkla tutar.
Diffüz tip
Daha çok Avrupa ve Amerika’da görülür. Daha kötü diferansiyedir (çıktığı hücreye daha az benzer), azgın (malign) karakterlidir. Daha çok mide giriş kısmını tutar. (Proksimal mide)
Belirtileri
Karın ağrısı
İştahsızlık
Kilo kaybı
Güçsüzlük
Bulantı
Kansızlık
Yutma güçlüğü (özellikle mide girişini tutan tiplerinde)
Mide çıkış tıkanıklığı belirtileri verebilir (Fışkırır tarzda safra içermeyen kusma, batında şişkinlik ve gerginlik)
Bulgular
Supraklaviküler lenf nodu (Wirchow): Boyunda, köprücük kemiğinin üzerinde sol tarafta şişlik olması
Periumblical lenf nodu (Sister Mary Joseph nodülü): Göbek çevresinde lenf nodülü olması
Sol aksiller lenf nodu (İrish nodülü): Sol koltukaltında lenf nodülü
Rektal tuşe’de lümen dışı kitle (Blummer rafı): Peritoneal metastaz bulgusudur.
Teşhis
Üst gastrointestinal endoskopi yapılması tanı koydurucudur.
Ameliyat Öncesi Değerlendirme
Hastanın ameliyat öncesinde hastalığın yayılımı ile ilgili olarak değerlendirilmesi gereklidir.
Bunun için:
Bilgisayarlı tomografi
i. Lokal olarak hastalığın yayılımını,
ii. Ascites (batın içinde malign karakterli sıvı varlığı),
iii. Uzak metastaz olup olmadığını (özellikle karaciğer) anlamamızı sağlar.
Endoskopik ultrason hastalığın mide duvarındaki derinliğini anlamamızı sağlar, bu evreleme için gereklidir.
Tüm vücut positron emisyon tomografisi (PET CT) ameliyat sonrasında rekürren hastalık yada ileri evre tümörlerde vücut içinde başka bir metastaz var mı anlamak için yapılır.
Evreleme laparoskopisi (Staging laparoscopy) radyolojik yöntemlerle saptanamayan ancak klinik şüphe mevcut ise ameliyattan önce evreleme amaçlı yapılan laparoskopidir. Daha çok periton yüzeyinde küçük metastazları saptamak için yapılır. Saptanması halinde tedavi yöntemi değişir.
Evreleme
American Joint Comittee on Cancer (AJCC) evrelemesi kullanılır.
Bu evreleme, tümörün derinliği, lenf nodu metastazı ve uzak metastazlara göre yapılır.
Tedavi her evreye göre değişiklik gösterir.
Tedavi
Multidisipliner yapılmalıdır. Bu takım içinde, cerrah, onkolog, patolog, radyolog, radyasyon onkoloğu, gastroentereolog, diyetisyen, yandaş hastalıklara göre dahiliye uzmanı, kardiyolog, göğüs hastalıkları uzmanı yer alabilir.
Hastalığın evresi
Hastanın yandaş hastalıkları (Co-morbidity)
Genel Yaklaşım
Erken hastalık (Tis, T1a): endoskopik mukozal rezeksiyon, endoskopik yakın takip önerilir.
Lokal hastalık (T1b No): Cerrahi rezeksiyon, regional lenf nodu disseksiyonu önerilir.
Lokal ileri hastalık (T2 rejyonel lenf nodu metastazı): Multidisipliner olarak yaklaşılmalıdır, ameliyat öncesi (neoadjuvant) kemoradyasyon düşünülebilir.
Metastatik hastalık: Palyatif kemoterapi yapılır.
Ameliyat
Subtotal yada total gastrektomi: Tümörün lokasyonuna göre tercih edilir. Çıkış bölgesine yakın tümörlerde, temiz bir cerrahi sınır sağlanabiliyorsa, subtotal gastrektomi yapılabilir.
Geniş cerrahi sınır (yaklaşık 5 cm): Submukozal olarak tümörün yayılma potansiyeli olması sebebiyle temiz bir cerrahi sınır sağlayabilmek önemlidir. Görünen makroskopik tümörden 5 cm lik bir sınır oluşturulmaya çalışılması gereklidir. Fundus ve kardia tümörlerinde tümör infiltrasyonu var ise pankreas kuyruğu ve dalak birlikte çıkarılabilir.
Lenfadenektomi: Ne kadar genişlikte yapılması gerektiği tartışmalı olmakla birlikte, omentum ve regional lenf nodlarının çıkartılmasının sağkalıma katkısı olduğunu gösteren yayınlar çoğunluktadır. Radikal lenfadenektomi, sağkalıma katkısı tartışmalıdır, morbiditeyi arttırabilir. Yetkin ellerde yapılması gereklidir.
Palyatif Rezeksiyon (İleri evre, sağkalım beklentisi olmayan hastalar için)
Tıkayıcı
Kanayan tümörlerde, uzak metastaz ile birlikte ise yapılır
Basit reseksiyon ile birlikte yada bazen rezeksiyon yapılmadan by-pass yapılarak tıkanıklık açılır. Daha sonra adjuvan kemoterapi ile tedaviye devam edilir
Adjuvan Kemoterapi
Potansiyel olarak küratif tedavi için rezeksiyon sonrası yapılır.
Median Sağkalım süresini uzattığı gösterilmiştir.
5 FluorouracilLeucovorin ya da Taxane ve radyoterapi yapılabilir.
Prognoz (süreç)
Üç faktöre bağlıdır
Tümörün mide duvarındaki derinliğine
Tutalan lenf nodlarına
Uzak metastazlara
Sağkalım
Eğer tümör serozada ve regional lenf nodlarını tutmuş ise dramatik olarak düşer. Ancak, doğru ellerde, uygun şekilde cerrahi uygulanmış ve gereken kemoterapiyi almış ise sağkalım artar. İnsan hayatının yüzdelerle tarif edilmemesi gerektiği unutulmamalıdır. Her hasta için umut vardır. Her hasta için eldeki bütün silahlar kullanılmalıdır.
Nüks
Gastrik rezeksiyon sonrası nüks oranları %40-80 arasında değişir.
Korunma
Önlenebilir risk faktörlerini tekrar okumanızı öneririm. Ayrıca genetik risk faktörü olan kişilerin, ailede en genç mide kanseri vakasının yaşından 5 yıl önce yıllık olarak endoskopi yaptırması çok yerinde olacaktır. Bunun dışında mide kanserine ait belirtileri olan kişilerin endoskopi yaptırmak üzere bir genel cerrahi uzmanına yada gastroenterologa başvurmaları uygun olacaktır.
